Son derece önemli bir ameliyat olan safra kesesi sonrası hastalar beslenme düzenlerinde yağ ve protein bakımından zengin olmayan yiyecek ve içecekler tüketmelidirler. Buna karşın safra kesesi ameliyatından sonra hastalara şeker tüketimini de ciddi oranda azaltmaları, hatta tamamı ile kesmeleri tavsiye edilir. Safra kesesi ameliyatı geçiren hastaların tüketmemeleri gereken bir başka madde ise kesinlikle alkol olacaktır. Safra kesesi ameliyatı olan hastaların alkol ve sigara tüketiminden kesinlikle uzak kalmaları gerekir.
Bunun yanında özellikle safra kesesi ameliyatı yeni gerçekleşmiş olan hastaların beslenmelerine çok dikkat etmeleri gerekir. Safra kesesi ameliyatı geçiren hastaların, ameliyat sonrasında gelen 24 saat içerisinde yalnızca sıvı beslenme ile beslenmeleri gerekir. Hasta ancak ameliyatın ertesi günü katı gıda maddeleri tüketmeye başlayabilir. Özellikle ameliyat sonrası süregelen 1 aylık sürede hastanın beslenme alışkanlıklarını tamamı ile değiştirmesi gerekebilir. Bu süreçte hastaların sindirimi kolaylaştıran lifli gıdalar yemeleri tavsiye edilir. Bu gıdalarda kesinlikle baharat kullanılmamalıdır.
Hazır paket gıdalardan uzak durulmalı aşırı yağlı ya da gazlı yiyecek ve içecekler tüketilmemelidir. Özellikle fast food gibi diyet seçimlerinden kesinlikle kaçınılmalıdır. Bunun yanında yumurta ve yumurta içeren gıdalarda safra kesesi ameliyatı geçirmiş olan hastalar tarafından tüketilmemesi gereken gıdalar arasında ilk sıralarda yer alırlar.
Safra kesesi ameliyatı olan kişilerin dikkat etmeleri gereken bir başka durum ise su tüketimidir. Su tüketimi safra kesesi ameliyatı geçirmiş olan hastaların sağlık durumları üzerinde çok önemli bir role sahiptir. Safra kesesi ameliyatı geçirmiş olan hastaların günde en az 2 litre kadar su içmeleri tavsiye edilir. Hasta su tüketimini artırmalı, alkollü içeceklerden, asitli içeceklerden, gazlı içeceklerden ve kahveden uzak durmalı, bu içecekleri mümkün olan en az seviyede tüketmeli, hatta mümkünse hiç tüketmemelidir. Sigara kullanımı yine safra kesesi ameliyatı geçirmiş olan kişilerin kesinlikle yapmaması gereken şeylerin en başında gelir.
Safra kesesi organı insan bedeni için son derce önemli ve işlevsel bazı özelliklere sahiptir. Bu organ, yani safra kesesi karaciğerde üretilmiş olan safra sıvısını hastanın on iki parmak bağırsağına iletmek ile görevlidir. Karaciğer, hastanın tükettiği yağları sindirmek için safra sıvısı adı verilen bir sıvı üretir. Bu sıvı, sonrasında safra kesesi içerisinde depolanır ve safra kesesinden hastanın on iki parmak bağırsağına aktarılır.
Hastanın safra kesesi içerisinde bulunan safra sıvısı içerisinde bir takım maddeler bulundurur. Bu maddeler kalsiyum, kolesterol ve lesitin gibi maddelerdir. Safra kesesi içerisinde bulunan bu maddeler normal bir bireyde sağlıklı bir denge içerisindedir. Ancak bu denge zaman içerisinde belli faktörlerin de etkisi ile bozulabilmektedir. Kan hastalıkları, sindirim sistemi hastalıkları ve bir takım enfeksiyon hastalıkları bu dengenin bozulmasında en fazla etkili olan durumlardır. Bu gibi durumlar sonucu hastanın safra sıvısında bazı birikintiler meydana gelebilir. Hastanın safra sıvısında meydana gelen bu birikintiler müdahale edilmedikleri takdirde safra kesesi taşlarına dönüşmektedirler.
Safra kesesi ameliyatı da işte tam olarak bu gibi problemlere karşı uygulanan bir tedavi yöntemidir. Kendini genelde mide bulantısı, kusma, hazımsızlık, karın ağrısı, ağız kokusu ya da ağızda kötü bir tat olarak gösterebilen safra kesesi taşları hastadan ameliyat yöntemi ile çıkarılır. Taşların çok küçük ya da hasta için ciddi şikayetlere yol açmadığı durumlarda bu hastalık için ilaç tedavisi yöntemleri de tercih edilebilir.
Bu süreçte hasta, mutlaka düzenli olarak kontrollerine gitmeli ve bu kontrolleri kesinlikle aksatmamalıdır. Buna karşın eğer hastanın safra kesesi belirli bir büyüklükteyse ya da zamanla belirli bir büyüklüğe ulaştı ise beraberinde başka sağlık risklerini de getirebilir. Safra kesesi iltihapları ya da daha tehdit edici bir yapıda olan safra kesesi kanseri gibi rahatsızlıklar için de uygulanması gereken tedavi yöntemi safra kesesi ameliyatları olabilir.
Kaynakça: ARIK, M. K., TÜRK, N., & SÜNER, A. (2010). Safra kesesi ameliyatı olan hastalarda metabolik sendrom görülme sıklığı. Göztepe Tıp Dergisi, 25(4), 158-163.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Safra_kesesi
https://tr.wikipedia.org/wiki/Safra_taşı
https://saglik.wiki/kolesistektomi/
Doç.Dr.İsmail SERT, Ege Üniversitesi, Tıp fakültesi’nden mezun olduktan sonra Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Genel Cerrahi kliniğinde uzmanlık eğitimini tamamladı. Uzmanlık Eğitimi sırasında 6 ay süreyle İsviçre, Cenevre Üniversitesi Hastanesi’ nde pankreas adacık hücre nakli, karaciğer nakli ve böbrek nakli, karaciğer pankreas cerrahisi konularında eğitim aldı.
