Karaciğer Kanseri Beyin Metastazı

Beyin metastazı ve karaciğer kanseri, ayrı ayrı veya birlikte meydana gelebilecek iki farklı tıbbi durumdur. Bununla birlikte, karaciğer kanserinin beyne metastaz yapma potansiyeline sahip olduğu göz önüne alındığında, iki durum arasında bir bağlantı olabilir.

Karaciğer kanserinin diğer bir adı olan hepatosellüler karsinom, karaciğer hücrelerinde gelişen bir kanser türüdür. Karaciğer, karnın sağ üst tarafında bulunan ve vücudun genel sağlığını korumak için çok önemli olan önemli bir organdır. Kandaki toksinleri filtrelemenin yanı sıra, yağların sindirimine yardımcı olmak için safra yapar ve enerji için glikoz depolar.

Karaciğerde başlayan birincil karaciğer kanserine ek olarak, vücudun başka bir yerinde başlayan ve karaciğere yayılan ikincil karaciğer kanseri, çeşitli karaciğer kanseri türlerinden ikisidir. Kronik karaciğer hastalığı ve siroz, alkol veya belirli ilaçlar gibi toksinlere uzun süre maruz kalmanın bir sonucu olarak karaciğerde meydana gelebilecek bir yara izi, birincil karaciğer kanseriyle en sık bağlantılı olan durumlardır. Hepatit öyküsü, alkolizm ve aşırı kilolu veya obez olmak karaciğer kanseri için risk faktörleridir.

Aksine, beyin metastazı, karaciğer gibi vücudun başka bir bölgesinden gelen kanser hücrelerinin oraya yayılması durumudur. Metastazlar, vücudun başka bir yerine taşınan kanser hücrelerini tanımlamak için kullanılan terimdir. Meme, akciğer ve kolon kanseri, hastalığın sık görülen bir komplikasyonu olan beyin metastazı ile sonuçlanabilecek birçok kanser türünden sadece birkaçıdır. Kanser hastalarının %10-30’unda hastalıkları sırasında bir noktada beyin metastazının meydana geldiği düşünülmektedir.

Beyindeki kanser hücrelerinin boyutu ve konumu, baş ağrıları, nöbetler, vücudun bir tarafında zayıflık veya uyuşma, konuşma veya görme sorunları ve zihinsel işlev veya davranış değişikliklerini içerebilen beyin metastazı semptomlarını belirler.

Karaciğer kanseri ve beyin metastazı arasındaki bağlantı, beyin metastazının karaciğer kanserinin beyin metastazı potansiyelinden kaynaklanabilmesidir. Kanser hücrelerinin birincil karaciğer tümöründen ayrılması ve kan dolaşımı veya lenfatik sistem yoluyla beyin gibi diğer organlara yayılması metastaz olarak bilinir. Daha sonra, kanser hücreleri orada yayılıp büyüdükçe yeni lokasyonda ikincil bir tümör veya metastaz gelişebilir.

Kanserin evresi ve derecesi, genetik mutasyonların varlığı ve hastanın genel sağlığı, karaciğer kanserinin beyne yayılma olasılığını etkileyebilecek birkaç değişkendir. Genel olarak, hayatta kalma şansı karaciğer kanseri ne kadar erken keşfedilir ve tedavi edilirse o kadar iyidir.

Duruma göre karaciğer kanseri ve beyin metastazı tedavilerinde cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi kullanılabilir. Bazı durumlarda bu tedavilerin bir kombinasyonu önerilebilir. Kanseri kontrol altına almak ve hastanın yaşam kalitesini yükseltmek tedavinin iki temel amacıdır.

Beyin metastazını teşhis etmek için CT veya MR taramaları gibi görüntüleme testleri ve ayrıca hastanın semptomlarının ve tıbbi geçmişinin analizi sıklıkla kullanılır.

Kanserli dokuyu çıkarmak için cerrahi, kanser hücrelerini öldürmek için kemoterapi ve/veya tümörü azaltmak veya çıkarmak için radyasyon tedavisi beyin metastazı için olası tedavi biçimleridir. Bazı durumlarda bu tedavilerin bir kombinasyonu uygulanabilir.

Karaciğer kanseri ve beyin metastazı olan hastalarda kanserin evresi ve derecesi, hastanın genel sağlığı ve tedavinin etkinliği prognozu etkiler. Hayatta kalma şansı genellikle kanser ne kadar erken teşhis edilir ve tedavi edilirse o kadar iyidir.

Sonuç olarak, beyin metastazı ve karaciğer kanseri, ayrı ayrı veya birlikte var olabilen iki farklı tıbbi durumdur. Metastaz süreci boyunca, karaciğer kanseri potansiyel olarak beyne yayılabilir ve beyin metastazı ile sonuçlanabilir. Duruma göre karaciğer kanseri ve beyin metastazı tedavilerinde cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi kullanılabilir.

Kanser beyne sıçrarsa ne kadar yaşar?

Kanserin beyne sıçraması durumunda hasta ömrü tedavi edilmezse genellikle 1 ila 3 ay arasında değişebilir. Beyin metastazlarının sayısı ve yerleşimine göre değişiklik gösterir; tek bir metastaz ya da birden fazla metastaz olabilir. Ancak doğru tedavi planlaması ile bu süre uzatılabilir ve hatta tam iyileşme sağlanabilir. Özellikle erken teşhis ve etkin tedavi yöntemleri hastaların yaşam süresini önemli ölçüde artırabilir.

Kaynakça: YILMAZER, G., NART, M., İZMİRLİ, M., YAVUZ, A., & CAN, A. (2014). Beyin metastazlı hastaların tüm beyin radyoterapi sonuçları ve prognostik faktörlerinin incelenmesi. Türk Onkoloji Dergisi, 29(2), 39-45.

Doç. Dr. İsmail Sert

Doç.Dr.İsmail SERT, Ege Üniversitesi, Tıp fakültesi’nden mezun olduktan sonra Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Genel Cerrahi kliniğinde uzmanlık eğitimini tamamladı. Uzmanlık Eğitimi sırasında 6 ay süreyle İsviçre, Cenevre Üniversitesi Hastanesi’ nde pankreas adacık hücre nakli, karaciğer nakli ve böbrek nakli, karaciğer pankreas cerrahisi konularında eğitim aldı.